Tại huyện Diễn Châu, mô hình nhà lưới là một trong những giải pháp phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa. Tuy nhiên hiện nay, có nhiều mô hình không phát huy hiệu quả, gây lãng phí cho nông dân.

Cách đây 5 năm gia đình ôngNguyễn Huy Cựu, xóm 1, xã Hùng Hải, Diễn Châu đầu tư 400 triệu đồng, xây dựng mô hình nhà màng rộng 1000 m2. Chi phí đầu tư lớn, với hệ thống tưới nhỏ giọt, mô hình từng là điển hình của huyện và xã trong phát triển trồng rau củ quả. Tuy nhiên, do đầu ra hạn hẹp, sản phẩm làm ra bấp bênh, không tiêu thụ được.

Ông Cựu cho biết: sau một, hai vụ đầu sản xuất, nay gia đình chuyển sang trồng chuối, rau khoai. Toàn bộ lưới che tại mô hình đã rách nát, trơ khung. “Được 2 năm đầu tư cây phát triển tốt, nhưng không có liên kết đầu ra, bán không được. Thậm chí cho bà con hàng xóm ăn mà cũng không có người ăn. Vì rau dư thừa nhiều quá, rau đầu tư nhà màng làm đầu tư nhiều, hiệu quả đầu ra không có”.

Bên cạnh nhiều mô hình nhà màng gặp khó khăn thì hiện nay nhiều mô hình đã nỗ lực, tháo gỡ, khẳng định hiệu quả rõ rệt. Tiêu biểu là mô hình của gia đình anh Nguyễn Văn Thường, xã Xuân Tháp. Anh đầu tư kinh phí xây dựng hệ thống nhà màng trên 4000m2, chuyên trồng dưa lưới theo quy trình khép kín, an toàn, mỗi năm thu lãi từ 400- 500 triệu đồng. Năm 2023, dưa lưới Vạn Xuân đã được công nhận là sản phẩm Ocop 3 sao. Mô hình trở thành nơi học tập kinh nghiệm cho nhân dân trong và ngoài xã. Nhờ nắm bắt khoa học kỹ thuật, đầu tư giống cây trồng đúng hướng và tìm đầu ra ổn định nên mô hình đã phát huy hiệu quả cao.

Ông Thường cho biết: “Trong kinh nghiệm sản xuất CNC thì đòi hỏi người sản xuất phải nắm bắt được KHKT chắc kỹ thuật từ khi ươm cây con cho đến khi chăm sóc cây đến lúc thu hoạch thì ngoài yếu tố sản xuất để đạt được hiệu quả thì đòi hỏi phải hướng đến sản phẩm sạch cho người tiêu dùng vì vậy trong quá trình sản xuất phải đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các quy định”.

Toàn huyện Diễn Châu có trên 12.100 ha đất nông nghiệp. Huyện đã xây dựng được 37 mô hình liên kết sản xuất lúa, rau củ quả. Toàn huyện có 42 mô hình nhà màng tại các xã Diễn Xuân, Diễn Hồng, Diễn Hùng, Diễn Mỹ, Diễn Hải, Diễn Phong, Diễn Trung, Diễn Thành....để sản xuất rau củ quả sạch. Các mô hình áp dụng công nghệ tưới hiện đại để tạo ra sản phẩm sạch cho thị trường, nâng cao hiệu quả kinh tế, góp phần tăng thu nhập trên đơn vị diện tích. Trong đó có 29/42 mô hình nhà màng đang sản xuất có hiệu quả.  Tuy nhiên hiện nay có tới 13/42 mô hình tổ chức sản xuất không đạt yêu cầu, lưới bị rách, cây trồng trong nhà màng không có giá trị kinh tế cao rải rác tại các xã Diễn Phong, Diễn Mỹ, Diễn Hải...

Vì vậy, theo ông Lê Thế Hiếu- trưởng phòng NN-PTNT Diễn Châu, Nghệ An thì để nâng cao hiệu quả sản xuất mô hình nhà màng, huyện có nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn. “Một số nhà màng tổ chức sản xuất không đảm bảo, có chệch choạc. Phòng nông nghiệp tổ chức liên kết với nhà màng sản xuất liên kết, bán ra sản phẩm liên kết, giá cao hơn thị trường. Đảm bảo tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, đảm bảo hàng siêu thị đủ số lượng, tiêu chuẩn thị trường”.

Không phủ nhận những lợi ích mà mô hình nhà lưới, nhà màng mang lại nhưng mô hình này chỉ có hiệu quả khi chọn cây trồng phù hợp, người dân có tư duy nhanh, nhạy, có đam mê sản xuất, có liên kết tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy, với những quan tâm, cơ chế chính sách phù hợp sẽ góp phần giúp Diễn Châu từng bước tháo gỡ khó khăn, xây dựng mô hình nhà màng mang lại hiệu quả cao.

                                                   Hồng Hạnh

Trung tâm VHTT-TT Diễn Châu